ABD’den dev hamle: Hükümet Intel’e 8,9 milyar dolarlık yatırım yapıyor

ABD Başkanı Donald Trump, hükümetin çip üreticisi Intel’de yüzde 10 hisse alacağını açıkladı. Trump, bu haberi Cuma günü düzenlenen bir basın toplantısında paylaştı; ancak resmi duyurunun henüz yapılmadığını Reuters bildirdi. Intel’e daha önce vaat edilen CHIPS Yasası fonlarının şirketteki hisseye dönüştürülmesi planı ilk olarak Ağustos ayının başlarında gündeme gelmişti.

ABD'den yatırım

Trump’ın, Intel CEO’su Lip-Bu Tan’ın istifasını istemesinin ardından gerçekleşen görüşmenin bu anlaşmanın kaynağı olduğu görülüyor. Trump toplantıda şöyle dedi: “İşini korumak için geldi ama sonunda bize 10 milyar dolar verdi. Yani Amerika Birleşik Devletleri olarak 10 milyar kazanmış olduk.”

Burada dikkat edilmesi gereken nokta, hükümetin Intel’e yatırım yapmasının bedava para anlamına gelmediği; tam tersine, bunun bir mali yükümlülük olduğudur. Daha önce ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, bu hissenin oy hakkı olmayan türden olacağını söylemişti, ancak alınan ortaklık adi hisse senedi şeklinde olduğu için oy hakkı taşıyor. Yine de Intel, yatırımın pasif olacağını, hükümetin yönetim kurulunda temsil edilmeyeceğini ve hissedar onayı gerektiren konularda sınırlı istisnalar dışında yönetim kuruluyla aynı yönde oy vereceğini belirtti.

Intel, CHIPS Yasası kapsamında ABD’deki çip üretimini genişletmek için 10,86 milyar dolara kadar federal fon alması planlanıyordu. Bu anlaşmayla Tan, söz konusu finansmanın devam etmesini garanti altına almaya çalışıyor gibi görünüyor; bu da Intel’i ayakta tutmak için attığı radikal adımlardan biri. Pat Gelsinger’in 2024’te ani emekliliğinin ardından CEO koltuğuna oturan Tan, şimdiden iş gücünün yüzde 20’sini azaltma kararı aldı. Buna rağmen, daha düşük maliyetler ve kesinleşmiş yatırım olsa bile şirketin geleceği hâlâ belirsizliğini koruyor: Intel’in yeni nesil Panther Lake çiplerini seri üretimde zorlandığı bildiriliyor.

Trump yönetimi, CHIPS fonlarından yararlanan diğer şirketlerle benzer ortaklık anlaşmaları yapmayı düşünmediklerini açıkladı. Ancak bu, hükümetin benzeri görülmemiş başka mali düzenlemeler yapmasını engellemedi. NVIDIA ve AMD’nin ise Çin’e ürün ihraç etme izni karşılığında kârlarının yüzde 15’ini hükümete vermeyi kabul ettikleri bildirildi.

Intel, yatırımla ilgili daha fazla ayrıntıyı sonradan duyurdu. Şirket, hükümetin Intel adi hisse senedine 8,9 milyar dolarlık yatırım yapacağını açıkladı. Bu hisse alımının, CHIPS Yasası kapsamında daha önce Intel’e tahsis edilen 5,7 milyar dolar ve Güvenli Enklav (Secure Enclave) programı kapsamında verilen 3,2 milyar dolar ile finanse edileceğini belirtti. Intel daha önce 2,2 milyar dolar CHIPS hibesi almıştı; böylece hükümetin şirkete toplam harcaması 11,1 milyar dolara ulaştı. Hükümet, hisse başına 20,47 dolar ödeyerek şirketin yaklaşık yüzde 9,9’una denk gelen 8,9 milyar dolarlık hisseyi satın aldı.