Gerçeği yansıtmayan 5 tarihi fotoğraf

İkinci Dünya Savaşı'nın bittiğini müjdeleyen fotoğraf. Kızıl Ordu askerlerinin Mayıs 1945’te Alman parlamento binasına bayrak diktikleri anı gösteren fotoğraf da bunlardan biri. Sovyet ordusu fotoğrafçısı Yevgeny Khaldei Sovyetler Birliği’nin Nazi Almanyasına karşı zaferini sembolize eden o anı kendiliğinden yakalamış gibi görünüyor. Oysa bu fotoğraf dikkatli bir planlama sonucu çekilmişti.

Khaldei bir masa örtüsünden bayrak diktirmiş ve Amerikan askerlerinin Iwo Jima adasında Japonya’ya karşı zafer kazandıkları andaki bayrak dikme görüntülerini uygulamak amacıyla Moskova’dan Berlin’e uçmuştu. Fotoğrafı çekmek için askerleri Alman parlamentosu Reichstag’ın çatısına çıkarmış, daha sonra (Sovyet askerlerinin yağma yaptığı görüntüsü vermemek için) kol saatlerini silmiş ve koyu duman görüntüleri eklemişti.

ABD'de kuraklığı sembolü olmuştu. Arthur Rothstein’in 1936’da ABD’nin Güney Dakota eyaletinde çektiği fotoğraf ise binlerce çiftçinin göç etmesine neden olan kuraklığın sembolü olmuştu. Fakat Rothstein bu kafatasını birçok fotoğrafta kullanmış, kuraklığı sembolize etmek üzere değil, kafatası ve topraktaki çatlakların birlikte oluşturacağı farklı kompozisyon denemeleri yapmak için çektiğini söylemişti.

İspanya İç Savaşı'nın simge fotoğrafı. En çok bilinen savaş fotoğraflarından biri de Robert Capa’nın Düşen Asker fotoğrafı. Kimse bu fotoğrafta rol yapılıp yapılmadığını bilmiyor, fakat Kamber’in şüpheleri var. Bu fotoğrafın kurgulandığına inanıyor. “Uzun yıllar boyunca savaş fotoğrafçılığı yaptım ama kimseyi ölüm anında fotoğraflamadım. Capa’nın ise aynı film şeridinde iki ölüm fotoğrafı var… Bunun olma ihtimali çok küçük.”

İspanya İç Savaşı'nın simge fotoğrafı. Fakat Capa gibi fotoğrafçılar, “Fotoğrafa dair etik kuralların henüz oluşturulmadığı farklı koşullarda çalışıyordu. Yani Capa herhangi bir kuralı ihlal etmiyordu. Hatta onun profesyonelliği modern foto muhabirliğinde standartların yaratılmasına katkıda bulunmuştur.”

Franco'nun İspanyası. Eugene Smith’in 1951’de İspanya’da çektiği ölü adam ve yas tutan kadınlar fotoğrafının orijinalinde kadınlardan ikisi fotoğraf makinesine bakıyor. Fakat Smith fotoğrafa daha dramatik bir hava katmak için ince uçlu fırçayla gözlere beyazlatıcı kimyasal uygulamış ve bakışlarını yere doğru yönlendirerek odadaki havayı değiştirmişti.

El Kaide militanlarının yakalanması. 2002'de FBI, El Kaide üyesi 6 kişiyi, New York, Lackawana'da yakaladı. The New York Times fotoğrafçısı Edward Keating, olay yerinde küçük bir çocuğu Araplara ait bir bakkalın önünde elinde oyuncak tabanca tutarken fotoğrafladı. Altına da "Brandon Benzo, 6 yaşında, Yahya Goba ve diğer şüphelilerin yakalandığı yerdeki dükkanın önünde oyuncak tabancayla oynuyor. Oyuncak silahı ona doğum günü hediyesi olarak büyük annesi vermiş" diye yazdı.

El Kaide militanlarının yakalanması. Ancak gerçek öyle değil. Keating'in çocuğu dükkanın önüne getirip eline de oyuncak silahı verdiği sonra da fotoğrafı çektiği ortaya çıktı. Üç fotoğrafçı bu konuda şahitlik etti. New York Times soruşturma açtı ve iddiayı kabul etti. Keating ise gazetenin editörlerini suçladı.

Sergiyi açan kişi ise bir foto muhabir olan Michael Kamber. İşte o sergide yer alan tarihi anlamı olan ama manipüle edildiği ortaya çıkan 5 fotoğraf ve hikayesi...