Mazide kalan teknolojiler

Teknolojinin gelişmesiyle beraber hayatımızda da değişiklikler yaşanıyor. Bir dönem çok önemli gördüğümüz teknolojiler zamanla ortadan kalkarken yerini bir başka teknolojiye bırakıyor. Yaşımız kaç olursa olsun teknolojinin hızlı ilerlemesiyle beraber hepimizin bu tarz tecrübeleri olmuştur. İşte bir zamanlar hayatımızda yer alan ama artık birçoğunu kimsenin hatırlamadığı teknolojik ürünler ve teknolojiler.

Teyp Kaseti İlk olarak 1963 yılında Philips tarafından geliştirilen bu teknoloji özellikle 1970 ve 1980'li yıllarda hem dünyada hem ülkemizde altın çağını yaşadı. 1990'lı yıllara kadar varlığını sürdüren manyetik bant teknolojisi ya da bildiğimiz adıyla teyp kasetler özellikle müzik albümlerinin kayıt edilmesinde kullanıyordu. Yıllar içinde üzerine tekrar tekrar ses kaydı da yapabileceğimiz kasetçalarla beraber kullandığımız bu teyp kasetleri de dijital teknolojilere yenik düştü ve aramızdan ayrıldılar. Bir dönem bu manyetik bant teknolojisi veri depolama amacıyla da kullanıldı. Ancak 90 dakikalık bir teyp kaseti sadece 700 KB veri depolayabiliyordu. Bir süre sonra bu depolama teknolojisi yerini disket sürücülere bıraktı.

Kasetçalar Kasetleri okumak ya da onlara ses kayıt etmek için kasetçalar cihazlarını kullanırdık. Genelde büyük boyutlara sahip olan bu ürünler yıllar içinde küçülse de teknolojinin hızına ayak uyduramadığı için tarihe karıştı.

8 inçlik disket sürücü Ortalama bir mektup zarfı büyüklüğünde ve kareye yakın bir boyutu olan 8 inçlik disketler 1971-1976 yılları arasında kullanıldı. Ülkemizde 1980li yılların sonuna kadar görülen bu disklerin toplam hafıza 80 KB (evet yanlış okumadın) idi. Büyük ve hantal olmalarından dolayı fazla tutmayan bu teknoloji de tarihin tozlu sayfalarındaki yerini aldı.

3.5 inçlik disket sürücü 1982 yılından itibaren kullanılmaya başlanan bu teknoloji ülkemizde 1990lı yılların ortalarına kadar görülmeye devam etti. Kareya çok yakın bir formu olan ve 8 inçlik modellere göre küçük olan 3.5 inçlik disketler birçok bilgisayarda bulunuyordu. Depolama kapasitesi 1.44 Mbyte olan bu minik yardımcılarımız o dönemin USB bellekleri idi. CD'lerin kullanıma sunulmasıyla beraber tarihe karışan bu minik yardımcılarımızı yaşı büyük olanların evlerinde halen bulmak mümkün.

CD (Compact Disc) 1990lı yıllarda aygınlaşan ve tüm dünyada kullanılan bir teknoloji olan CD, lazerle veri saklanmasına imkan tanıyan bir teknolojiydi. 700 Mbyte kapasitesi buhunan bu teknoloji CD-ROM adı verilen özel okuyucu cihazlarla beraber kullanılıyordu. İlk yıllarında sadece okuyucu olarak kullanılan ve kişinin kendi CD'sini üretmeye imkan vermeyen CD-ROM'lar CD-R-RW yani yeniden yazılabilir CD'lerin ortaya çıkmasıyla beraber güncellendi ve artık herkes kendi CD'sini yazmaya başladı. Standart bir diskete göre 450 kat daha fazla veriyi saklayabilen CD’ler bugün de kullanılmaya devam ediyor.

DVD İlk etapta 4 GB sürümleri çıkan CD'nin gelişmiş versiyonu olan DVD'ler çift katmanlı sürümleriyle beraber 8 GB'a kadar veri saklama imkanı sunuyor. Günümüzde halen kullanılan bir teknoloji olsa da USB bellek, harici disk ve bulut depolama çözümleri varken eski popülerliği kalmadı. Halen satılan birçok dizüstü bilgisayarda DVD okuyucu yer alıyor.

Jetonlu telefonlar Cep telefonunun bu kadar yaygın olmadığı dönemlerde en büyük iletişim kanallarımızdan biri jetonlu ya da ankesörlü telefonlardı. Özel tasarlanmış metal jetonlarla kullanılan bu telefonlar halka açık mekanlarda hemen hemen her yerde bulunuyordu. Bir dönem insanların tek iletişim kaynağı olan bu jetonlu telefonlar da teknolojinin gelişmesi ve cep telefonunun yaygınlaşmasıyla beraber tarihe karıştı. Günümüzde sayısı az da olsa manyetik kartla çalışan modelleri halen kullanılıyor.

Çevirmeli telefon Jetonlu telefonlarla aynı dönemin cihazı olan çevirmeli telefon üzerinde tuşların yer aldığı dairesel olarak kullanılan ve gerçekten de çevirerek numaranın girildiği bir üründü. Bir dönem evlerin baş köşesinde evsahibinin sosyal statüsünü de gösteren bir sembol olarak duran bu aletler zamanla yerlerine tuşlu muadillerine bıraktı. Günümüzde yaygınlığı az olsa da halen evlerde sabit telefon bulunuyor.

Tamagotchi - Sanal Bebek 1990lı yıllarda tüm dünyayı kasıp kavuran Tamagotchi - Sanal Bebek çılgınlığı herkesin dijital bir bebeği olmasını sağlamıştı. Belli aralıklarla bu bebeklerin beslenmesi, temizlenmesi ve eğlendirilmesi gerekiyordu. Şimdi kulağa çok saçma gelse de o dönem herkesin elinde yer alan bu oyuncak Türkiye'de de oldukça popüler olmuştu. Şimdi hatırlayan kişi sayısı bile çok azdır.

Taşınabilir oyun cihazı İçinde genelde tek bir oyun olan mono ekranlı bu taşınabilir oyun cihazları bir dönem çocukların elinden düşmezdi. Herkesin rekor peşinde koştuğu bu cihazlar telefon ve tabletin olmadığı dönemlerin bir ürünüydü.

Tetris Bir diğer mazide kalan teknolojikcihaz ise taşınabilir Tetris oyuncaklarıydı. Bir dönemin efsane oyunu özellikle çocuklara saatlerce oyun oynama imkanı sunardı. Mono bir ekranı bulunan oyun sadece Tetris için tasarlanmıştı ve vakit öldürmek için birebir bir çözümdü. Telefon ve tabletlerin yaygınlaşmasıyla beraber tarihe karışan bir teknoloji oldu.

Nintendo Game Boy Bir diğer oyun cihazı ise Nintendo Game Boy idi. Dünya genelinde 32 milyon adet satan Game Boy, ikinci sürüm Game Boy Color ile birlikte ürün 118.69 milyon adetlik satış rakamlarına ulaştı. Gelişen teknoloji ve değişen ihtiyaçlar Nintendo Game Boy'un da tarihin tozlu sayfalarındaki yerini almasına neden oldu.

Atari salonları Bilgisayarların bu kadar yaygın olmadığı bir dönemde oyun oynamak için atari salonlarına giderdik. Jeton karşılığında oynadığımız oyunların haddi hesabı yoktu. Belli bir yagın üzerindeki birçok kişinin mutlaka uğradığı mekanlardan biri olan atari salonları günümüzde havalı adıyla eğlence parklarında kısmen de olsa bulunuyor. Bazı parklarda jeton halen kullanılsa da ağırlıklı olarak manyetik kartlarla oyun oynanıyor.

MSN Messenger, MIRC, ICQ Bir dönemin efsane anlık mesajlaşma ve iletişim uygulamaları olan MSN Messenger, MIRC ve ICQ herkesin birer hesabının olduğu platformlardı. 1990lı yılların efsane üçlüsünü o dönemde yaşayıp kullanmayan insan sayısı çok azdır. Özellikle ICQ'nun mesaj iletim sesi hepimizin kulaklarında. Elbette teknoloji ve gelişen değişin ihtiyaçları bu çözümlerin yerine WhatsApp, Facebook Messenger ya da Skype gibi çözümlere bıraktı.

Meydan Larousse ansiklopedisi Bir dönemin Googe'ı olan Meydan Larousse ansiklopedisi okunsun okunmasın her evin baş köşesinde yer alan bir unsurdu. Arama motorlarının bu kadar gelişmediği bir dönemde okul ödevleri ve her türlü bilgi ihtiyacı bu ansiklopedilerden sağlanırdı. Teknolojiyle beraber anlamsızlaşan ve güncelliğini yitiren Meydan Larousse da tarihe karıştı.

Akbil İstanbul'da yaşayanların bildiği bir teknoloji olan Akbil, yuvarlak kalın bir madeni para şeklindeydi. Otobüse binerken özel okuyucusuna dokundurarak işlem gördüğümüz bu akıllı biletler teknoloji ile beraber yerini İstanbul Kart'a bıraktı. O ilginç sesleri hala kulağımızda çınlar.

Walkman Yine 1990lı yıllara damgasını vuran bir elektronik cihaz daha. Sony tarafından üretilen Walkman isimli bu cihazlar dönemin taşınabilir müzikçalarıydı. Genelde kaset ile çalışan bu elektronik ürünlere sahip olmak o dönemde yaşayan her gencin hayallerini süslüyordu. Yıllar içinde Walkman de yerini başka cihazlara bıraktı.

CD Walkman Kasetlerin ömrünü tamamlamasıyla beraber Walkman'lerin de sonu gelince kısa bir süre CD Walkman adı verilen bu cihazları kullandık. CD Walkmanler kaset yerine CD kullanıyordu ve hareket halinde müzik dinlerken çok işe yarıyorlardı. Bu ürünler çok popüler olmasa da bir dönem kullanılan cihazlar haline gelmişti. CD'lerin devri geçince CD Walkmanler de tarih oldu.

MP3 çalar 2000li yıllardan sonra kullanılmaya başlanan MP3 çalarlar içine binlerce MP3 dosyasının yüklenip özgürce müzik dinleneceği cihazlardı. İlk çıktıklarında sektörde büyük tartışmalara ve korsanı artıracağı endişelerine yol açan bu cihazlar sonradan yaygınlaşarak herkes tarafından kullanılır hale geldi. Cep telefonların yaygınlaşmasıyla beraber eski önemlerini kaybettiler. Halen az sayıda olsa da piyasada MP3 bulmak mümkün.

Tüplü monitör Çok büyük, ağır ve hantal olan eski nesil tüplü monitörler bir dönem bilgisayarların vazgeçilmez bileşenlerinden biriydi. Genelde kare formatında olan bu bileşenler masaüstünde epey yer kaplardı. Neyse ki LCD teknolojisiyle beraber tüplü monitörler de tarihe karıştı.

Tüplü televizyon Tüplü monitörler gibi tüplü televizyonlar da bir dönemin vazgeçilmeziydi. Hatta ilk çıkan televizyonların tamamı tüplüydü ve uzun yıllar bu televizyonları kullanmak zorunda kaldık. Mönitörlerden daha büyük olabilen bu televizyonlar evlerimizde çok fazla yer kaplardı.

Çatı anteni Televizyon yayınlarının uydudan değil de karasal olarak verildiği dönemlerde çatıda anten bulunurdu. Yapıları gereği sürekli yön değiştiren bu antenlerle uğraşmak genelde ailenin babasına kalırdı. Zayıf ve naif cihazlar olan bu antenler dijital teknolojinin gelmesi ve televizyon yayınlarının uydudan verilmesiyle tarihe karıştı.

Netbook Tarihe karışan bir diğer teknoloji ise Netbook oldu. Bir dönem dizüstü bilgisayarların küçük versiyonu olarak tanımlanan Netbook modelleri sektör tarafından desteklenmişti. Küçük bir ekran, daha az donanım bileşeni ve daha uygun fiyat hedefine sahip olan bu ürünler standart modellere göre daha zayıf kaldı. Bu yüzden yeteri kadar ilgi göremeyen Netbook cihazları da birkaç yıl içinde tarihe karıştı.

Casio'nun efsane saati F-91W Çok büyük bir özelliği olmayan Casio bu efsane saati Türkiye'de çok yaygın olarak kullanılıyordu. Özellikle 1990 ve 2000li yıllarda popüler olan bu saat askere gidenlerin demirbaş listesinde yer alıyordu. Halen farklı tasarım ve modellerle kullanımda olan saat eskisi kadar popüler değil ve yerini akıllı muadillerine bıraktı.

Teletex Bir dönem televizyonların metin tabanlı bilgi kaynağı Teletex idi. Kumanda üzerinden kullanılan Teletex, kısa bir süre olsa da birçok kişi için önemli bilgilerin (futbol maç sonucu, hava durumu ve benzeri) alındığı bir kaynak oldu. İnternet, cep telefonu ve diğer teknolojilerin yaygınlaşmasıyla ortadan kalktı. Artık televizyonlar bu teknolojiyi desteklemiyor.

Facebook'ta dürtme Bir dönem Facebook'un en önemli özelliği olan Dürtme ya da İngilizce adı ile Poke, yaygın olarak kullanılıyordu. İlginç bir özellik olan ve sosyal ağın ilk yayıldığı dönemde kullanılan Dürtme sonradan kaldırıldı. Kullanıcılar mesaj göndermek yerine birbirlerini dürterdi.

Çağrı cihazı Cep telefonlarının yaygınlaşmasından hemen önce hayatımızda İngilizce'si Pager, Türkçesi Çağrı Cihazı olarak tanımlanan ürünler vardı. Bir operatöre yazdırılarak mesaj gönderilen bu minik cihazlar kısa bir süre olsa da Türkiye'de de kullanıldı. SMS altyapısına benzer bir teknoloji kullanan Çağrı Cihazları telefonların yaygınlaşmasıyla beraber tarihe karıştı.

Araba telefonu Cep telefonlarıyla eş zamanlı çıkan araba telefonları devasa gövdeleriyle evrak çantası büyüklüğe sahipti. İş insanlarının ve önemli kişilerin kullandığı bu teknoloji de telefonlarının yaygınlaşmasıyla beraber gereksiz hale geldi. Günümüzde artık bu tarz bir cihaz kullanılmıyor.

Hacdan gelen hediyeydi. Bu ilginç cihazlar hacca giden akrabalarımızın getirdiği döneminin sanal gözlükleriydi. İçine takılan fotoğrafları üç boyutlu olarak gösterebilme kabiliyeti olan bu ürünler de tarihe karışan ilginç cihazlardan biri oldu.

Bir döneme damgasını vuran Polaroid fotoğraf makineleri anında baskı verme özelliği ile adeta sihirbaz gibi çalışıyordu. Fotoğraf çekmenin zorlu bir süreç, baskısının ise zaman aldığı dönemlerde Polaroid'in bu anında baskı veren fotoğraf makineleri efsane olmuştu. Halen üretimde olan marka, nostalji yaşamak isteyenlerin beklentilerini karşılamaya devam etse de cep telefonlarının ve fotoğraf makinelerinin gelişmesi ile eski önemini yitiren bir ürün oldu.

Filmli fotoğraf makineleri Bir dönem en yakın yardımcılarımızdan biri olan filmli fotoğraf makineleri içine takılan bir film yardımı ile fotoğraf çekme imkanı sunuyordu. 24 ya da 36 poz kapasiteli bu ürünler fotoğrafın dijitalleşmesiyle beraber tarihin tozlu sayfalarındaki yerlerini aldı. Günümüzde halen film satılsa da banyo yaptıracak yer bulma sorunu var.