Bir gün plastiğin yerini alabilecek mantarla tanışın
İşte iyi bir mantarı sevmek için bir neden daha: bir gün onunla kulaklık, ayakkabı için hafızalı köpük ve hatta uçak dış iskeleti yapabilirsiniz.
Ahmet Şen
Araştırmacılar, özellikle etkileyici bir mantarın mühendislik olanaklarını değerlendirdi ve bir sürü farklı kullanım durumunda plastiğin yerini alabileceğini buldu.
Plastik yerine mantar kullanmak, insanların yarattığı atık dağlarını azaltabilir. Fosil yakıtlardan yapılan plastiklerin geri dönüştürülmesi aslında gerçekten zordur ve genellikle dağınık depolama alanlarına, manzaralara ve su yollarına neden olur. Öte yandan, mantarlardan yapılan malzemeler biyolojik olarak parçalanabilir ve bir ürünün ömrünün sonunda aynı malzemeden daha fazlasını yapmak için yeniden kullanılabilir.
Fomes fomentarius mantarı, Science Advances dergisinde bugün yayınlanan yeni araştırmanın odak noktası. Yumuşak ve süngerimsiden sert ve odunsuya kadar farklı özelliklere sahip çok çeşitli malzemeler üretme konusunda olağanüstü bir yeteneğe sahip. Araştırmacılar, mantarın mimarisini inceleyerek, onun hayatımızın daha sürdürülebilir bir yapı taşı haline gelmesinin yolunu açmayı umuyorlar.
Yeni makalenin yazarlarından biri ve Finlandiya'daki VTT Teknik Araştırma Merkezi'nde kıdemli bir bilim insanı olan Pezhman Mohammadi "Yapıya gerçekten hayran kaldık, çünkü bir biyologsanız hemen fark edeceğiniz bir şey, bu kadar güzel bir şey oluşmaya başladığında, doğanın bunu ne kadar güzel olduğu için yapmadığıdır: bir işlevi olmalı." diyor.
Vahşi doğada, F. fomentarius, bir ağaç gövdesinden çıkan bir atın toynağı gibi görünebilir. İnsanlar onu binlerce yıldır yangın çıkarmak için çıra olarak kullandılar. Toynak mantarı ve kav mantarı takma adlarını da bu şekilde kazandı. Yeni araştırmalar, onun gelecekte yeni bir ultra hafif yüksek performanslı malzeme sınıfı oluşturmak için de kullanılabileceğini gösteriyor.
Bir gün plastiğin yerini alabilecek mantarla tanışın
Bu mantarla ilgili benzersiz olan şey, her biri farklı şekillerde yararlı olabilecek farklı özelliklere sahip üç katmana sahip olması. Örneğin ön camlar için darbeye dayanıklı kaplama yapmak için kullanılabilecek çok sert bir dış kabuk var. Ardından, Mohammadi'ye göre deriyi taklit edebilen yumuşak bir orta katman var. Üçüncü iç katman ise ahşaba benziyor. Araştırma ekibi, her katmanı incelemek ve potansiyel kullanımlarını değerlendirmek için gelişmiş görüntüleme teknikleri ve mekanik dayanıklılık testleri kullandı.
Mantar bazlı yapı malzemeleri, paketleme ve tekstil ürünlerine olan ilgi şimdiden artıyor. Ve Mohammadi ve ekibi, bir mantarı oluşturan miselyum adı verilen iplik benzeri yapıyı kullanarak bir kulaklık prototip seti oluşturdu bile.
Tabii ki, mantarların plastiğin yerini alması için hala uzun bir yol var. Ekosisteme çok fazla zarar vereceği için onları ormanlardan hasat edemezsiniz. Miselyumun pazar için seri üretilmesi gerekecek. Ayrıca, belirli özellikleri vurgulamak için mantarın genomunu değiştirmek gerekebilecek. Ve ortaya çıkan malzemelerin hem biyolojik olarak parçalanabilir hem de tüketiciler için yeterince dayanıklı olma dengesini tam olarak tutturduğundan emin olmak için yapılması gereken daha fazla araştırma ve test var.
