Artık Mars'ta rengarenk!

Yaklaşık 8 yıl Mars’ın yörüngesinde dolandıktan sonra, HiRISE gezegenin coğrafi yapısı hakkında eşi benzeri bulunmayan ve tek bir yukarıdan aşağı fotoğrafla anlaşılamayacak bilgiler verebilecek büyük bir gözlem arşivine sahip oldu. Meridiani Planum düzlüğündeki Endeavour Krateri’nin kenarı. Mars keşif aracı Opportunity, 2011’den bu yana Endeavour’un sınırında inceleme yapıyor. Opportunity’nin bir zamanlar Mars’ta temiz su izleri bulunduğuna dair izlere rastladığı bölge, HiRISE DTM görüntüleri tarafından da haritaya dökülüyor.HiRISE takımı Mars yüzeyindeki aynı noktaların farklı yörüngesel geçişleri olan ‘stereo eşlenmiş’ gözlemleri kullanıyor. Böylece coğrafi haritalar daha ayrıntılı ve doğru değerlendiriliyor. Yüksek çözünürlükteki bu dijital arazi modelleri (DTM) bilimsel araştırmalar için önemli veriler içeriyor. Mars’taki barkan kumulları dev boyutlarda olabiliyor. Fotoğraftaki örnek yaklaşık 300 metre yüksekliğinde ve dik yamacı yakın zamanda bir heyelana tanık olduğunu öne sürüyor.DTM aynı zamanda “düz” olan görüntüyü estetik olarak güzelleştiriyor. Tüm görüntülerde mor-beyaz arası bir renk spektrumu kullanılıyor. Mor/mavi renkler alçak yerleri gösterirken, kırmızı/beyaz renkler yüksek yerleri göstermekteAthabasca Valles bölgesi üzerindeki bir kum tepesine ait sırt, daha çok bir kuyrukluyıldız görüntüsüne sahip. Fotoğraftaki ‘kuyruk’ kısmının, rüzgarın etkisiyle oluştuğu düşünülüyor.Meridiani Planum’da yer alan Victoria Krateri, Opportunity tarafından Eylül 2006-Ağustos 2008 tarihleri arasında yapılan keşiflerde ortaya çıkarıldı.Mars’ın antik volkanik bölgesinde görülen külah şekilleri, buz veya su üzerinde akmış olan lavların izini taşıyor.Tartarus Colles bölgesinde, antik zamanlardaki akıntıların oluşturduğu bir kanal. Görülen küçük ada oluşumu, dolambaçlı su kollarının en büyük delili.Gasa Krateri’ne yakın çekim yapan bu görüntüde, erozyonla ortaya çıkan çukurlar görülüyor.Juventae Chasma bölgesindeki ‘karman çorman’ vadiler, bir zamanlar düz bir ovayı temsil ediyordu. Ancak zaman içinde, erozyona dayanıklı olan topografik alçak bölgeler, etraflarından yumuşak materyalin akıp gitmesiyle geride dağınık bu görünümü bıraktı.HiRISE’a yakanalacak kadar uzun bir süre bozulmadan kalmayı başarmış 3 kilometre genişliğindeki krater.Ganges Chasma’da yer alan bir kum yığını. Topogrofik renk analizi, höyüğün ortalama Mars yüzeyi yüksekliğinden 800 metre daha yüksek olduğuna işaret ediyor. Höyüğün etrafını saran kemer şeklindeki yapı, rüzgarla şekillenmiş kum ve diğer materyalleri temsil ediyor.Western Arabia Terra bölgesindeki bir kraterin içinde, dizilmiş gibi beliren kum tepeleri ve kumullar bulunuyor.Yakın zamanda düşen bir asteroitin oluşturduğu bir krater. Mars’taki genç kraterlerin yumuşak sırtları genelde dairesel oluyor. Eski kraterler ise atmosferik erozyon sürecine maruz kalarak, kırılmış, çökmüş ve yıpranmış kenarlar ortaya koyuyor.Mars’ın kuzey kutup bölgesindeki katmanlar halinde bulunan materyaller, yükselik ölçümünü gösteren fotoğrafta gökkuşağını andıran bir görünüm sergiliyor. Ortalama Mars yüzeyi yüksekliğiyle karşılaştırıldığında, mor-mavi bögleler -3555; kırmızı-beyaz bölgeler -3027 metre derinlikte.Antik akıntılardan oluştuğu düşünülen derin çatlaklar, Mars yüzeyini kaplamış.Tharsis Bölgesi’ndeki Ascraeus Mons yanardağının eteklerinde, antik bir nehir ve ona bağlı olan su kollarının izleri görülüyor.Bir nehirden ayrılarak farklı kollara ayrılan akıntının, bir zamanlar su taşıyan kolları, Ascraeus Mons’un eteklerinde uzanıyor.Yüksek Çözünürlüklü Görüntüleme Bilimsel Deney (HiRISE) kamerası, Mars yörüngesi etrafındaki en güçlü görüntüleyici olarak görev yapıyor. DTM görüntüleri Mars yüzeyindeki kraterlerin morfolojisini anlamak için araştırmacılara yardım ediyor. Fotoğraftaki Raga Krateri, iç kısımlarında çok dik krater eğimleri bulunduruyor.NASA’nın Keşif Uydusu’na (MRO) bağlı olan ve Kızıl Gezegen üzerinde genişliği bir metreden kısa objeleri görebilen HiRISE, bizlere Mars’ın tabiatı, jeolojisi, aktif erozyon faaliyetleri ve hatta bizim kendi yeryüzü görevlerimiz hakkında benzersiz görüşler sunuyor. DTM’nin topografik renk spektrumdan elde ettiği bir diğer yüksek çözünürlüklü görüntü. Yine de yükseklik ölçümleri hakkında bu fotoğrafta çok az bilgi yer alıyor.